Wat is teelbalkanker?

Teelballen of zaadballen maken deel uit van de voortplantingsorganen van de man en produceren mannelijke hormonen (overwegend testosteron) en zaadcellen. Teelbalkanker begint met een abnormaal gezwel (tumor), dat zich in één of allebei de teelballen kan ontwikkelen.

Meer dan 90% van alle gevallen van teelbalkanker ontstaat in kiemcellen, die verantwoordelijk zijn voor de productie van zaadcellen. Secundaire teelbalgezwellen worden veroorzaakt door kwaadaardige cellen die vanuit andere lichaamsdelen naar de teelballen worden uitgezaaid (metastase). Deze soorten kanker komen veel minder vaak voor dan de eerder genoemde soorten kanker.


 

Weet wat de risicofactoren zijn

Jonge mannen lopen het grootste risico om teelbalkanker te krijgen. De oorzaken van teelbalkanker zijn onbekend, hoewel sommige factoren mogelijk wel het risico voor mannen kunnen vergroten, zoals o.a.:

De ziektegeschiedenis van de familie, bijvoorbeeld een broer of vader bij wie teelbalkanker is vastgesteld.

 

Eerdere diagnose van teelbalkanker.

 

Niet-ingedaalde teelbal of teelballen bij de geboorte.

 

Downsyndroom - men vermoedt dat dit het risico op teelbalkanker vergroot.

 

Er bestaat geen aantoonbaar verband tussen teelbalkanker en letsel of sportblessures van de teelballen, regelmatig een warm bad nemen of het dragen van strakke kleding.


 

Symptomen, onderzoek en behandeling

De symptomen

Sommige mannen merken weinig tot niets van de symptomen van teelbalkanker. Toch zijn er belangrijke alarmsignalen waarop je moet letten, zoals o.a.:

  • Zwelling of knobbel in één of beide teelballen (meestal pijnloos)
  • Een 'zwaar' gevoel in de balzak
  • Veranderingen in omvang en de vorm van de teelballen
  • Pijn in de onderbuik of liesstreek
  • Een plotselinge toename van de hoeveelheid vloeistof in de balzak
  • Pijn of ongemak in een teelbal of in de balzak
  • Opgezwollen of gevoelig borstweefsel

Wat je moet doen

Als je je zorgen maakt of je denkt dat je een van deze symptomen hebt, is het belangrijk dat je een afspraak met je dokter maakt.

 

Onderzoek jezelf

Regelmatig zelf de teelballen onderzoeken is voor jonge mannen heel belangrijk, vooral voor degenen met een verhoogd risico op teelbalkanker. Als je de gewone omvang en vorm van je teelballen kent en je weet hoe knobbelig ze normaal zijn, merk je beter wanneer er iets mis is.

Zelfonderzoek van je teelballen kan helpen om veranderingen eerder op te sporen, zodat de behandeling (indien nodig) zo snel mogelijk kan worden gestart.

Zelfonderzoek doen

Lees onze stapsgewijze gids over hoe je zelf je teelballen kunt onderzoeken.

 

Mogelijke behandelingen

Teelbalkanker is een ziekte die goed en effectief te behandelen is en die bij vroegtijdige diagnose en behandeling mogelijk genezen kan worden. Gevorderde teelbalkanker kan ook door middel van behandeling worden genezen. Mogelijke behandelingen zijn o.a.:

  • Orchidectomie (operatieve verwijdering van de betreffende teelbal), uitgevoerd onder algehele narcose.
  • Chemotherapie of radiotherapie, die vaak worden toegepast na een operatie om resterende kankercellen te behandelen die zich naar andere delen van het lichaam kunnen hebben uitgezaaid, bv. naar de lymfklieren.

Zelfonderzoek van je teelballen kan helpen om veranderingen eerder op te sporen, zodat de behandeling (indien nodig) zo snel mogelijk kan worden gestart.

Als de diagnose van teelbalkanker is gemaakt

De belangrijkste stap is dat je de beschikbare behandelingen met je dokter bespreekt. Je kan ook naar een tweede of derde opinie vragen.

 

Bijwerkingen

Teelbalkanker en één verwijderde teelbal hoeven geen gevolgen te hebben voor je seksleven of je vruchtbaarheid. De impact op je vruchtbaarheid na verwijdering van één teelbal is minimaal, omdat één teelbal heel veel zaadcellen produceert.

Voor mannen bij wie verdere behandeling nodig is, zal hun vruchtbaarheid waarschijnlijk wel worden aangetast, of in ieder geval tijdelijk.

Wees voorbereid op veranderingen in je vruchtbaarheid

Mannen met teelbalkanker kunnen met hun oncoloog bespreken of hun sperma kan worden bewaard voordat met chemotherapie of bestraling wordt begonnen.